2-6-1)رویکرد برنامه ریزی کالبدی
در 1990 ولنتاین ادعا کرد که با "تسهیل ادراکی که از یک مکان فیزیکی وجود دارد وبطور غیر رسمی از طریق طراحی کنترلی می توان اطمینان ن را برای بیرون رفتن از خانه هایشان افزایش داد"او ده استراتژی طراحی را پیشنهاد کرد که عموماً درباره موقعیت قابلیت دید بخصوص در ورودی ها، نورپردازی ،نقاشی دیوارها، پل های عبور پیاده ، کوچه ها و راه های زیرگذر ، منظرسازی ، توسعه کف سازی ها و کنج ها و زوایه می شد .
2-6-2)رویکرد برنامه ریزی اجتماعی
ولنتاین رویکردش را نسبت به محیط اجتماعی هم بسط داد و ذکرکرد: "ن با حضور بالفعل و بالقوه دیگران احساس امنیت بیشتری می کنند ، زیرا آنها فکر می کنند که متخلفین با حضور و مداخله ناظران می ترسند ( حتی هنگامی که می دانند که شاهدان نمی توانند جلو رخ دادن جرمی را بگیرند )"در واقع درک یک زن از امنیت بطور قوی با اینکه چگونه او در ارتباط با هر دو نوع محیط فیزیکی واجتماعی اطرافش احساس راحتی می کند وآنها را چگونه می شناسد ، ارتباط دارد. در نتیجه می توان گفت ارتباطات اجتماعی در یک فضا وگروهایی که آن فضا را از نظر اجتماعی کنترل می کنند اثر مهم تری در اینکه یک زن در آن فضا احساس امنیت بکند دارند تا طراحی آن . اما ت های کاربری زمین و حمل ونقل شهری ونظایر آن ،بر سطح استفاده از مکان های عمومی و طبیعت استفاده کنندگان تأثیر می گذارد و در نتیجه برنامه ریزی و طراحی شهری می تواند بر فرایند کنترل ومدیریت اجتماعی این فضاها تأثیر بگذارد .(Bell.1998,19).
2-7) مفهوم سازی واستخراج شاخص های برنامه ریزی کالبدی ارتقای امنیت شهری
در فرایند مفهوم سازی ، که در واقع ساختن مفهومی انتزاعی برای فهمیدن یک امر واقعی است ،ابتدا مفهوم به ابعاد تقسیم شده است تا به راحتی قابل بررسی باشد ،سپس هر بعد به شاخصهای سازنده آن تفکیک شده است که خود دارای متغییرهایی می باشند و در پرسشنامه ای سؤالی متناظر با هریک از شاخصهای مورد بررسی مطرح گردیده است مدل تجربی ساخته شده برای سنجش امنیت ذهنی وعینی درک شده توسط ن برهمین اساس والبته صرفاٌ در این پایان نامه از جنبه کالبدی و (نه بعد اجتماعی ) بررسی شده است در مرحله بعد از فرآیند تحلیل مفهوم با توجه به رویکرد مشارکتی مطرح شده ، شاخص ها در قالب سئوالات مرتبط در پرسشنامه تنظیم گردیده است و در محدوده محدوده ی مورد بررسی در این پروژه یعنی محدوده ی خیابان شورا و شریعتی تا خیابان آیت الله اشرفی در پاره شهر مرکزی ( پاره شهر 3 ) قرار می گیرد. پاره شهر 3 محدوده ی میانی شهر کرمانشاه را شامل می شود که محدوده ی مرکز شهر ، در داخل آن واقع است.
2-8) شاخص های در نظر گرفته شده برای سنجش بعد کالبدی ارتقای امنیت ن در فضاهای شهری عبارتند از :
الف- کاربری ها وفعالیت های ناشی از آنها : امنیت یک فضا به کاربری های محاط کننده آن بستگی دارد و باید تدابیری برای کاهش اثرات منفی کاربری های خلوت ومتروک مشکل ساز هستند ، اندیشیده شود . ایده کاربری های مختلط که در طی دهه 1960 توسط جین جیکوب مطرح شد هنوز هم بخوبی در دانش طراحی نفوذ نکرده است .در این ایده از ساختن محیط هایی که ن را در نظربگیرند بحث شده بود بطور کلی برخی از اصول کلی مطرح شده در این زمینه به شرح زیر می باشند :
-کاربری های طبقات هم کف باید فعال باشند ( منفعل و راکد نباشند وبرمحیط تأثیر گذار باشند ).
-توجه به تئوری چشم های خیابان واستفاده از نماهای فعال برای نظارت برفضاها وارتقاء امنیت آنها.
- نگهداری خوب ( تئوری
پنجره های شکسته )، که اگر یک پنجره بشکند ، منجر می شودکه بقیه با سرعت بیشتری می
شکنند و کلاً یک حرکت رو به زوال مارپیچی ایجاد می شود .برای نمونه در انگلستان
ودر راستای ارتقاء امنیت در فضاهای عمومی شهر، ت کاربری های مختلط تشویق شدند
و مخلوطی از مشاغل کوچک، خانه ها و اداره ها در مراکز شهری و ایجاد آپارتمان ها در
طبقات بالای مغازه ها در طرح ها اعمال شدند. تا میزان فعالیت و بنابراین امنیت را
افزایش بدهد.(
ب) امنیت تردد ن :استفاده از حمل ونقل عمومی وغیر موتوری ، لازمه داشتن عدالت
اجتماعی است وحق افراد است که با ایمنی کامل از خدمات عمومی برای تردد خود درون
شهر استفاده کنند .نکته مهم این موضوع به ویژه با تأکید برمسائل مرتب برجنسیت
دراین است که تحقیقات نشان داده است که ن معمولاً بیشتر از اتوبوس استفاده می
کنند ( گزارش لندن ،2005و51) .واژه تردد دراین مطالعه ، درمورد هرگونه عبور در قالب
پیاده و سواره به کار برده شده است که در حالت سواره می تواند به دو صورت با خود
دروی شخصی ویا وسایل حمل و نقل عمومی، و در صورت پیاده بودن شامل عابران پیاده و
دوچرخه سوارها می گردد .تجارب امنیت ن (
که به تردد آنان مربوط می شود )درمحیط های شهری متفاوت از مردان است ، ن بطور
ویژه یک نقشه در ذهنی با جزئیات بیشتر از نواحی مختلف شهر را که در آن احساس امنیت
می کنند واز قسمت هایی که باید از آن اجتناب بورزند ، در ذهن می سازند .این چارچوب
ذهنی ایجاد شده مبنای سنجش ، قضاوت و طراحی الگوی حرکت ن از محیط های عمومی
شهری می شود.نتایج یک تحقیقات در استرالیا نشان داده است که ن به طور عموم از
مواردی نظیر بیرون رفتن در شب ، موقعیت های ابتدایی و یا انتهایی در سفرهای حمل
ونقل عمومی ،مثل منتظر ماندن در یک ایستگاه اتوبوس و یا پیاده روی از ایستگاه به
سمت ماشین پارک شده ، استفاده از پارکینگ های مرکز شهر بویژه در شب وبویژه اگر
طبقاتی باشند ، رانندگی تنها در شب فضاهای باز و حومه ای و زیرگذرها وکوچه های بن
بست ،واهمه دارند ( Bell,1998:5).همچنین درتحقیقاتی که در راستای ارتقای امنیت ن وتحلیل
کلی اجتماعی آن در بریتیش کلمبیا در سال 1992در مقیاس کشور کانادا انجام شده است ، نشان داد که
به طور عموم 60درصد از ن کانادایی از به تنهایی پیاده روی کردن در محله و واحد
همسایگی خود بعد از تاریک شده هوا می ترسند ،76درصد از منتظر ماندن برای استفاده
از وسایل نقلیه عمومی بعد از تاریک شدن هوا هراس دارند و 83درصد از به تنهایی
پیاده روی کردن به سمت در گاراژها و پارکینگ ها می ترسند. (
ج- خوانایی فضای شهری :خوانایی اصولا به درجه درک از یک فضا و وضوح آن برمی گردد واینکه فضای مورد نظر از یک الگوی منسجم برخوردار باشد .وقتی فضایی خوانا است به احساس راحتی وامنیت کمک می کند وبرعکس هنگامی که علائم راهنما وجود ندارد و فضا گیچ کننده است ، احساس امنیت از بین می رود .(Russ,2006:25).
د- مراقبت های طبیعی
ومصنوعی :افزودن عصاره "چشم های
خیابان"به برنامه ریزی و طراحی ، فرصت هایی را برای مراقبت های نامحسوس از
مکان های رها شده که ممکن است جرم وجنایت در آنها رخ بدهد ،پدید می آورد .مردم
وقتی در معرض دید هستند وبا صدایشان شنیده می شود ،احساس امنیت بیشتری دارند .(
در خصوص برنامه های فقرزدایی در ایران چنین گفته شده است:که
به جرئت می توان گفت که هیچ گونه برنامه فقرزدایی جامع و مصوبی که تمامی زمینه ها
و ریشه های فقر را مورد توجه قرار داده باشد در ایران وجود ندارد
نیز ریشه های آسیب شناختی برنامه های فقرزدایی در ایران،
عواملی چون آشفتگی و پراکندگی در ت ها و برنامه های فقرزدایی در ایران، عواملی
چون آشفتگی و پراکندگی در ت ها و برنامه های فقرزدایی، تعدد نهادهای عهده دار
فقرزدایی و فقدان مرجع و مسئول ملی در این حوزه و نیز فقدان یک استنباط واحد از
مقوله ی فقر در میان نخبگان علمی و اجرایی کشور دانسته شده است
آشکار است که با جرم زدایی از این رفتارها، طبیعتا حمایت
رسمی از ولگردان و متکدیان ممکن
می شود و قانون گذار مم به وضع قوانین حمایتی در راستای ساماندهی به وضعیت آن ها
خواهد شد. بدیهی است مادام که عملی جرم و مرتکبانش مجرم، ضد اجتماع و ناقضان نظم اجتماعی
و اصول اخلاقی جامعه محسوب شوند، امکان اعمال اقدامات حمایتی برای بهبود وضعیت آن
ها چندان متصور نیست اما با جرم زدایی از این اعمال، اقناع دولت -در معنای عام-
برای حمایت از این قشر با وضع قوانین حمایتی و در نتیجه رفع یک آسیب اجتماعی، آسان
تر و دست یافتنی تر خواهد بود.
درباره این سایت